'Huidige bevoegdheden voldoen voor aanpak XTC-handel'

TILBURG - Elke XTC-bende kan met de huidige opsporingsbevoegdheden worden opgerold. De roep in 'het Haagse' om uitgebreidere of nieuwe opsporingsmethoden voor de politie omdat zij de strijd met de georganiseerde misdaad zou verliezen, verhoudt zich niet met de werkelijke situatie.

Dat concludeert onderzoeker Toine Spapens in zijn promotieonderzoek. Hij promoveert vrijdag 27 september aan de Universiteit van Tilburg. Na het bestuderen van vijftig opsporingsonderzoeken naar XTC-organisaties stelt hij vast dat alle onderzoeken met goed resultaat kunnen worden afgesloten, mits er voldoende mankracht en middelen worden ingezet. Ook de politieke aanname dat criminelen zich snel aanpassen aan nieuwe regels en dat na verloop van tijd alleen de 'beste' groepen overblijven, is niet juist. Volgens Spapens zijn XTC-bendes juist weinig flexibel. Zelfs wanneer ze weten dat ze in de gaten worden gehouden, gaan ze door op de ingeslagen weg. „Ook van een survival of the fittest is geen sprake”, meent de onderzoeker.

Tot nu toe is er weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het aanpassingsvermogen van criminele organisaties. En omdat uitbreiding van opsporingsbevoegdheden ook de privacy van gewone burgers kan bedreigen, spitte Spapens door beleidsnota's, kamerstukken en 48 dossiers van grootschalige opsporingsonderzoeken die tussen 1996 en 2004 in het zuiden van Nederland zijn uitgevoerd.

Uit die informatie leidt hij af dat criminele groeperingen hun afschermingsmethoden wel verbeteren, maar dat dat betrekkelijk traag gaat. Afspraken met klanten en leveranciers zijn namelijk niet snel en straffeloos te wijzigen, ook omdat het bedrijfsproces dat nodig is om XTC te kunnen produceren en verhandelen, ingewikkeld is.

Criminelen werken bovendien vrijwel uitsluitend met vertrouwde contacten. Arrestatie van de belangrijkste bendeleden betekende altijd het einde van de activiteiten van die bewuste groep. Wanneer de XTC-producenten en -handelaars weer opnieuw begonnen, deden zij dit met andere partners.

De belangrijkste 'pillenboeren' uit het zuiden zitten momenteel vast dankzij het intensieve opsporingsbeleid waarbinnen de Unit Synthetische Drugs een zeer belangrijke rol heeft gespeeld, weet Spapens. Dat er desondanks nog XTC-producenten actief zijn, is het gevolg van het grote incasseringsvermogen van het criminele netwerk: anderen staan meteen klaar om het gat op te vullen. En zodra criminelen de gevangenis verlaten, nemen ze volgens de onderzoeker vaak hun oude professie weer op.

Bron: wederom de Telegraaf